روغن گیربکس اتوماتیک نه تنها وظیفه روانکاری سیستم گیربکس اتوماتیک را بر عهده دارد بلکه باید این توانایی را داشته باشد که وظیفه انتقال قدرت از اویل پمپ به کلاچ را داشته باشد که موجب کنترل کردن حرکت دنده ها در این سیستم است.
گیربکس اتوماتیک
بنابراین روغن گیربکس اتوماتیک باید دارای خواص زیر باشد تا این انتقال قدرت به خوبی انجام شود. رنگ این روغن معمولا قرمز یا سبز است و دلیل آن بخاطر تشخیص این روغن از روغن موتور است.
ویژگیهای روغن گیربکس اتوماتیک:
ویسکوزیته یا گرانروی
برخلاف روغن دنده (روغن گیربکس دستی)، روغن گیربکس اتوماتیک، روغن هیدرولیک رقیق است. طراحی این روغن به گونهای است که دارای گرانروی پایین تری نسبت به روغن گیربکس دستی است تا بتواند به طور کامل تمام قطعات حساس سیستم را روانکاری کند. به طور معمول شاخص گرانروی این روغنها در حدود 0W-5 یا 5W-10 است. مهمترین ویژیگی روغن مورد استفاده در سیستمهای گیربکس اتوماتیک خاصیت سیالیت روغن است تا بتواند به خوبی قدرت را منتقل کند.
تمیز نگاه داشتن قطعات داخلی گیربکس
مواد تمیز نگه دارنده موجود در روغن گیربکس اتوماتیک موجب تمیزی کانالهای ارتباطی روغن گیربکس در کل سیستم شده که در نتیجه بازده کل سیستم گیربکس را افزایش میدهد.
مقاومت در برابر دماهای بالا
روغن گیربکس اتوماتیک همچنین خاصیت خنک کنندگی فوق العادهای دارد که عملکرد آن بیشتر شبیه مایع خنک کننده در سیستم رادیاتور است. روغن گیربکس با ایجاد شرایطی باعث انتقال گرما از دنده ها میشود و مانع از داغ شدن دندهها در تماس بایکدیگر میشود. البته نقطه جوش در روغن گیربکس اتوماتیک به مراتب پایین تر از روغن گیربکس دستی است که با افزودن مکمل های ویژهای به آن توانسته اند عمر آن را افزایش دهند. و تمام این موارد در قیمت گیربکس اتوماتیک تاثیر دارد.
مقاومت در برابر تشکیل کف
یکی دیگر از ویژگیهای روغن گیربکس اتوماتیک، خاصیت جلوگیری از تشکیل کف یا به اصلاح کف کردن روغن است. زیرا وجود کف و تشکیل حباب در روغن گیربکس دستی مانع از انتقال قدرت به سیستم گیربکس شده و در نتیجه بازده آن کاهش مییابد. از اینرو روغنهای گیربکس دستی دارای خاصیت ضد کف و تشکیل حباب را دارند.
آیا امکان استفاده از روغن گیربکس اتوماتیک برای جعبه دنده دستی مناسب است؟
شاید در بعضی از موارد بتوان از روغن گیربکس اتوماتیک به جای روغن دنده (واسکازین) در جعبه دنده دستی استفاده کرد. ولی عکس این قضیه امکان پذیر نیست یعنی شما به هیچ عنوان نمیتوانید از روغن دنده (واسکازین) به جای روغن گیربکس اتوماتیک در قیمت گیربکس اتوماتیک استفاده کنید. زیرا روغن دنده بسیار غلیظ است و باعث گرفتگی بین کانال های سیستم گیربکس اتوماتیک میشود.
نحوه تشخیص روغن گیربکس دستی و اتوماتیک چگونه است؟
برای تشخیص روغن گیربکس فقط کافی است بر روی جلد بطری حاوی روغن گیربکس نگاه کنید. برای روغن دنده یا همان روغن مخصوص گیربکس دستی بر روی بطری آن اصلاح MTF درج شده است که مخفف عبارت (manual transmission fluid) است و برای قیمت گیربکس اتوماتیک بر روی بطری عبارت ATF درج شده است که مخفف عبارت (automatic transmission fluid ) است. همچنین روغن گیربگس اتوماتیک بسیار رقیق تر از روغن گیربگس دستی است.