انواع روغن گیربکس اتوماتیک

در این مطلب درباره انواع روغن گیربکس صحبت میکنیم.

انواع روغن گیربکس اتوماتیک

با توجه به اهمیت روغن گیربگس و عملکرد آن بهتر است کمی با این مایع مهم و حیاتی در خودرو بیشتر آشنا شویم. برای این منظور با طرح سوال زیر به بررسی و عملکرد و نحوه انتخاب روغن گیربکس خواهیم پرداخت.

روغن های هیدرولیک موجود در بازار عموما در دو نوع مختلف می باشند:

روغن با پسوند یا نشان VGروغن با پسوند یا نشان A.T.F

روغن هیدرولیک با نشان VG مانند (VG68) برای استفاده در قیمت گیربکس اتوماتیک مناسب نیستند و مخصوص جعبه فرمان هیدرولیک و … می باشند.

روغن های A.T.F به منزله روغن های انتقال اتوماتیک از نوع خاصی از روانکارهایی هستند که در صنعت تولید می شوند . تعداد مواد افزودنی این روغن ها، گاه به ۱۵ نوع ماده مختلف می رسد .

نمونه های روغن گیربکس اتوماتیک

ESSO 4HP20 : peaugot 206,207,407 -citroen c4,c5

ATF+4 : Dodge, Jeep, and Chrysler

Mercon V : Ford, Mercury, Lincoln

Mercon LV : Ford(Duratec HE), MAZDA in Europe or Asia

DEXRON IV : GM and pre-2004 Toyota products, some Ford applications

ATF DW-1 : Honda and Acura (except CVT)

SP-III -IV,DX IV : Hyundai, Mitsubishi and Kia (except CVT and dual clutch)

Matic J,S, K, D : Nissan and Subaru

Toyota ATF-WS ,T IV: All 2004 and later Toyota including hybrids

Honda DW ( ZF ) : All Honda Automatic (except CVT)

با توجه به اهمیت روغن گیربگس و عملکرد آن بهتر است کمی با این مایع مهم و حیاتی در خودرو بیشتر آشنا شویم. برای این منظور با طرح سوال زیر به بررسی و عملکرد و نحوه انتخاب روغن گیربکس خواهیم پرداخت.

فرق بین روغن دنده و روغن گیربگس چیست؟

شاید ساده ترین پاسخ به این سوال این باشد که روغن دنده (واسکازین) مخصوص خودروهایی با جعبه دنده دستی(Manual Gear Boxes) و روغن گیربکس (Automatic transmission fluid) مخصوص خودروهایی با جعبه دنده اتوماتیک (Automatic Transmissions) است. شاید در نگاه اول این موضوع بسیار ساده باشد ولی وجود استثناهایی در بعضی موارد باعث شده این موضوع کمی پیچده باشد. برای اینکه بتوانیم درک درستی از اختلاف این دو روان کننده داشته باشیم بهتر است در ابتدا فرق بین جعبه دنده اتوماتیک و جعبه دنده دستی را مورد بررسی قرار دهیم. هر دو سیستم (گیربکس دستی و قیمت گیربکس اتوماتیک) به نوعی عملکرد یکسانی دارند که به ما اجازه تعویض دنده برای کنترل سرعت، قدرت و جهت حرکت را می‌دهند. اما چیزی که باعث اختلاف این دو سیستم می­‌شود نوع فرآیند انتقال قدرت با توجه به نوع روغن گیربکس موجود در سیستم است.

جعبه دنده دستی (Manual Gearbox)

جعبه دنده دستی شامل دو شافت (میله) به همراه مجموعه‌­ای از دنده‌ها است. انتقال قدرت در این سیستم زمانی است که شما موقعیت دسته دنده را عوض می‌کنید و باعث درگیر شدن دنده‌ها و در نتیجه انتقال قدرت می­‌شوید. این عمل (درگیر شدن دندهها) باعث ایجاد حرارت، قدرت و همچنین اصطکاک شدید بین قطعات در تماس با یکدیگر می‌­شود. بنابرین وجود مایعی روان کننده (روغن گیربگس دستی) در این سیستم کاملا ضروری است تا علاوه بر آسان کردن تعویض دنده، موجب کاهش خوردگی و ساییدگی و همچنین حرکت راحت دنده­‌ها در تماس با یکدیگر شود. این روغن گیربکس باید دارای خصوصات ویژه‌­ای باشد که در زیر به آنها اشاره خواهیم کرد.

ویژگی‌های روغن گیربگس دستی:

۱-ویسکوزیته یا گرانروی:

شاید مهمترین و اصلی ترین موضوع در مورد روغن دنده میزان گرانروی آن است. میزان غلظت روغن دنده به مراتب بیشتر از روغن موتور است. این غلظت بالا در روغن دنده به خاطر درگیر شدن شدید دنده­‌هاست بنابران غلظت این روغن باید به گونه­‌ای باشد که کل سیستم را تحت پوشش قرار دهد و هچنین بتواند به خوبی فشار وارد شده به دنده‌ها را خنثی کند.

۲-مقاومت در برابر حرارتهای بالا:

یکی دیگر از خواصی که روغن دنده باید داشته باشد مقاومت در برابر افزایش دما است در واقع روغن دنده باید به گونه‌­ای طراحی شود که نقطه جوش آن بسیار بالا باشد زیرا تماس دندهها باهم موجب افزایش دما شده که این امر باعث داغ شدن سطح دنده شده و ممکن است باعث آسیب جدی به دنده شود. روغن دنده یا همان واسکازین در سیستم گیربکس دستی باعث انتقال حرارت از دنده­ها می­شود که این امر حیاتی برای مراقبت از دندها به شمار می‌آید.

۳-مقاومت در برابر فشار بالا:

همان طور که در بالا اشاره شد روغن دنده باید مقاومت خوبی در برابر فشار بالا داشته باشد. زیرا به دلیل ماهیت عملکرد سیستم گیربکس دستی، دنده­‌ها در معرض فشار بالایی قرار می­‌گیرند که این فشار بالا به مرور زمان باعث خوردگی و از بین رفتن کامل دند­ها می­‌شود. بنابراین با اضافه کردن مکمل EP Extreme pressure و مکمل ضد خوردگی  Antiwear additive  به روغن دنده باعث مقاومت و پایداری آن در برابر فشارهای بالا می­شوند.

جعبه دنده اتوماتیک Automatic Transmission  

این جعبه دنده به گونه ای طراحی شده است که شامل یک مبدل گشتاور هیدرولیکی و یک مجموعه خورشیدی با نسبت دنده‌های مختلف می‌باشد که به وسیله یک سامانه کنترل هیدرولیکی به طور خودکار تعویض دنده‌ها را انجام می‌دهد. دنده ­های به کار رفته در این سیستم بسیار کوچتر از سیستم­ گیربکس دستی است و همچنین قطعات در تماس در گیربکس های اتوماتیک بیشتر از قطعات در تماس در گیربکس دستی است. با این تعاریف روغن مورد استفاده در قیمت گیربکس اتوماتیک دارای تفاوت هایی با روغن مورد استفاده در جعبه دنده های دستی است.